วัดบางกะพ้อม

          วัดบางกะพ้อม ตั้งอยู่ที่ ตำบลอัมพวา อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม
          วัดบางกะพ้อม เป็นวัดที่มีชื่อเสียงมากในสมัยโบราณ เพราะเจ้าอาวาสรูปหนึ่งของวัดนี้ชื่อ “พระอาจารย์คง” เป็นผู้มีอาคมขลัง วัดนี้จึงมีของดีของขลัง เป็นที่รู้จักกันทั่วไป คือ “ตะกรุด และเหรียญหลวงพ่อคง” ซึ่งปัจจุบันมีราคาเช่าเป็นเรือนแสน เพราะมีชื่อเสียงในด้านความขลัง ความศักดิ์สิทธิ์อยู่ยงคงกระพัน หลวงพ่อคงมีศิษย์สืบถอดความขลัง คือ “หลวงพ่อแช่ม” หลวงพ่อแช่มมีศิษย์สืบทอด คือ “หลวงพ่อเนื่อง” วัดจุฬามณี
          วัดบางกะพ้อมเป็นวัดโบราณ สร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนปลาย หลังจากกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่า เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๐ เล่ากันว่า ผู้สร้างวัดเป็นครอบครัวที่หนีพม่ามาจากกรุงศรีอยุธยาพาครอบครัว และทรัพย์สมบัติลงเรือรอนแรมมาจนถึงสถานที่สร้างวัดปัจจุบันนี้ เห็นสถานที่สงัดและร่มรื่นในคลองบางกะพ้อม (โบราณคงมีชื่ออื่น) จึงได้สร้างที่พักอาศัยอยู่ พร้อมทั้งสานกระบุง ตระกร้า เสื่อ และพ้อม (พ้อม เป็นภาชนะสานด้วยไม้ไผ่สำหรับใส่ข้าวเปลือก มีลักษณะก้นสอบ กลางป่อง ปากสอบ กว้างตั้งแต่ ๒ – ๔ ศอก สูงประมาณ ๔ ศอก สานตั้งแต่ก้นก่อน แล้วจึงสานด้านข้าง ผู้สานต้องเข้าไปนั่งหรือยืนสานอยู่ข้างใน ยิ่งสานก็ยิ่งสูงขึ้นไปจนบังตัวผู้สาน เหลือเพียงไหล่ หรือศีรษะโผล่ออกมา) ออกจำหน่ายเพื่อเป็นค่ายังชีพ
          อยู่มาวันหนึ่ง มีคนวิ่งมาบอกว่า มีกองทหารพม่ามาให้รีบหลบหนีไปเสีย สองผัวเมียกำลังสานพ้อมอยู่ เห็นว่าหนีไปไม่ทันแล้ว จึงได้แอบบังตัวอยู่ในพ้อมที่กำลังสานขาย พร้อมทั้งตั้งสัตนาธิษฐาน ต่อพระรัตนตรัย และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายว่า ขออย่าให้พม่าเห็น หากรอดพ้นไปได้ก็จะสร้างวัดถวาย ณ สถานที่นี้ เมื่อท่านผู้นี้ได้ออกจากพ้อม ปลอดภัยจากพม่าแล้วจึงได้สร้างวัดถวายที่ตั้งสัตยาธิษฐานไว้ ชื่อว่า “วัดบังกับพ้อม” ต่อมาชื่อที่เรียกก็เพี้ยนเป็น “บังกะพ้อม” และ “วัดบางกะพ้อม” ในปัจจุบัน
          ครอบครัวของท่านผู้นี้ ได้สร้างอุโบสถเรือนไม้ วิหารประดิษฐานพระพุทธบาทจำลอง กุฏิสงฆ์ ศาลาการเปรียญ และศาลาโรงทาน ได้ตั้งเป็นวัด เมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๒ (สมัยกรุงธนบุรี) และได้รับวิสุงคามสีมา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๑ บุตร หลาน เหลน ของท่านที่สร้างวัดนี้ ได้บูรณปฏิสังขรณ์สิ่งต่างๆ ของวัดเพิ่มเติม รับทอดกันต่อๆ มา เท่าที่ทราบรายชื่ออยู่ปัจจุบัน คือ นายเหม็น – นางสะอิ้ง นายสน – นางเพี้ยน นายสุวรรณ – นางจับ (ต้นตระกูลสมสุวรรณ) พระสินธุชลสงคราม (เผื่อน ณ บางช้าง) และคุณหญิง (จันทร์ ณ บางช้าง) พลเรือเอกพระยามหาโยธา (ฉ่าง แสงชูโต) และคุณหญิง (จง แสงชูโต) ฯลฯ จนกระทั่งลูกหลานเหลนของท่านเหล่านี้ ได้ช่วยกันบูรณะซ่อมแซมปฏิสังขรณ์วัดนี้ต่อๆ กันมาจนถึงทุกวันนี้ โดยบรรพบุรุษของตระกูลได้สั่งไว้ว่า ผู้ที่ได้รับทรัพย์สมบัติของตระกูลทุกคนจะต้องสงเคราะห์พระสงฆ์สามเณรผู้ปฏิบัติชอบ ในพระอารามนี้ตลอดไป
          ผู้ปฏิสังขรณ์วัดนี้ที่สำคัญอีกองค์หนึ่ง คือ เชื้อพระวงศ์ในราชวงศ์จักรี ได้มาจำพรรษาอยู่ที่วัดนี้ จนกระทั่งเป็นพระเถระชั้นผู้ใหญ่อยู่ในพระอารามนี้ ท่านรูปนี้ได้ปฏิสังขรณ์ซ่อมแซมพระวิหารมีประตูกลมเข้าออก ๒ ประตู ศิลปะแบบจีน และบูรณะจัดภาพปั้นผนังนูนอันวิจิตร ฝีมือประณีตสวยงามมาก ภาพนั้นกล่าวถึงประวัติพระพุทธบาท ๕ แห่ง และประวัติของพระพุทธเจ้าพระพุทธบาท ๔ รอย ในวิหารเดิมปูด้วยแผ่นเงิน แต่ได้สูญหายไปสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ พระเถระรูปนี้ ท่านได้มีชีวิตอยู่มาถึงสมัยพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อทรงผนวชใหม่ๆ ได้เสด็จมาเยี่ยมพระเถระรูปนี้ที่วัดบางกะพ้อมในราวพรรษาที่ ๒ – ๓
          วัดบางกะพ้อมมีเจ้าอาวาสรูปหนึ่ง ซึ่งมีความสำคัญมาก คือ หลวงพ่อคง ธมฺมโชโต (จันทร์ประเสริฐ) ดังได้กล่าวถึงข้างต้น เป็นเจ้าอาวาสระหว่าง พ.ศ. ๒๔๔๘ – ๒๔๘๖ ได้บูรณปฏิสังขรณ์วัดให้เจริญรุ่งเรืองมากมาย เพราะท่านเป็นผู้มีความสามารถทางวิชาช่างด้วย เป็นที่เคารพนับถือของประชาชนทั่วไปทั้งเมืองแม่กลอง จังหวัดใกล้เคียง และกรุงเทพมหานคร มาจนทุกวันนี้
          สิ่งสำคัญของวัด ที่ควรชม และนมัสการ ได้แก่
               ๑. พระประธานในอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย มีฐานชุกชีรองรับ ลงรักปิดทองทั้งองค์ คู่มากับอุโบสถ
               ๒. รอยพระพุทธบาท ๔ รอย ในวิหาร ปั้นในสมัยโบราณ วัดโยรอบ ๑๘.๕๐ เมตร สูง ๓ เมตร รอยตรงกลางเป็นกระดานยกได้ วิจิตรงดงามมาก มีแห่งเดียวในในประเทศไทย
               ๓. วิหาร ศิลปะแบบจีน ที่ประดิษฐานพระพุทธบาท ๔ รอย  ซึ่งมีผนังนูนน่าชมมาก เป็นของเก่าโบราณ
               ๔. พระพุทธรูปปางไสยาสน์ เป็นพระปั้นยาว ๙ เมตร สูงจากพื้นที่ไสยาสน์ ๑ เมตร
               ๕. รูปหล่อหลวงพ่อคง ในอุโบสถ
               ๖. รูปหล่อหลวงพ่อเณร เป็นรูปยืนสูง ๐.๗๐ เมตร ในวิหารเล็ก

          การเดินทาง วัดบางกะพ้อมอยู่ระหว่างวัดแก้วฟ้ากับวัดนางวัง หน้าวัดติดถนนแม่กลอง - บางแพ (หรือบางนกแขวก)

-------------------------------------------------------------------

พระครูสมุห์ไพศาล อารยธมฺโม เจ้าอาวาสวัดบางกะพ้อม